Ιστορικά στοιχεια

Η πρώτη αναφορά για την δυνατότητα κατάψυξης του σπέρματος έγινε το 1776 από τον Spallanzani μετά από επιτυχή πειράματα που έκανε με κατάψυξη - απόψυξη ανθρώπινου σπέρματος σε χιόνι. Ουσιαστικά όμως η πρώτη κατάψυξη σπέρματος έγινε το 1949 όταν ο Polge και οι συνεργάτες του παρατήρησαν την κρυοπροστετευτική δράση που είχε η ουσία γλυκερόλη σε σπέρμα πτηνού που καταψύχθηκε στους -76 βαθμούς Κελσίου. Ακολούθησαν το 1953 οι Sherman και Bunge που πραγματοποίησαν πρώτοι κατάψυξη ανθρώπινου σπέρματος σε διάλυμα γλυκερόλης 10% και ξηρού πάγου. Η πρώτη εγκυμοσύνη από σπερματοζωάρια που είχαν καταψυχθεί σε διάλυμα γλυκερόλης και υγρό άζωτο επιτεύχθηκε από την ίδια ερευνητική ομάδα λίγα χρόνια αργότερα. Την δεκαετία του 1970 δημιουργήθηκαν οι πρώτες τράπεζες κρυοσυντήρησης ανθρώπινου σπέρματος, ενώ η γένησση το 1979 του πρώτου παιδιού με εξωσωματική της Louis Brown έδωσε νέα ώθηση στη βελτίωση των τεχνικών κατάψυξης του σπέρματος.

Πως γίνεται η κρυοσυντήρηση - κατάψυξη του σπέρματος;

Το σπέρμα μπορεί να καταψυχθεί μέσα από κατάλληλη διαδικασία και να διατηρηθεί σε δοχεία που περιέχουν άζωτο στους -196 βαθμους Κελσίου. Η μέθοδος που έχει περισσότερο χρησιμοποιηθεί περιλαμβάνει την προσθήκη στο σπέρμα κατάλληλου όγκου κρυοπροστατευτικού υλικού όπως είναι η γλυκερόλη σε συγκέντρωση 5 - 10 % και στη συνέχεια η κατάψυξη του δείγματος με ή χωρίς την χρήση μηχανήματος διαβάθμισης της ψύξης. Χωρίς να παρατηρηθούν και μεγάλες αλλαγές στα αποτελέσματα τα τελευταία χρόνια για την βελτίωση της μεθόδου κρυοσυντήρησης έχουν χρησιμοποιηθεί και πιο σύνθετα διαλύματα που περιέχουν και άλλες εκτός της γλυκερόλης ουσίες όπως κρόκος αυγού, λεκιθίνη σόγιας αμινοξέα και κιτρικό.

Το κατεψυμένο σπέρμα μπορεί να διατηρηθεί χωρίς να απωλέσει τις ιδότητές του και την γονιμοποιητική του ικανότητα για πολά χρόνια ακόμα και δεκαετίες.

Ενδείξεις - πλεονεκτήματα της κατάψυξης - κρυοσυντήρησης σπέρματος.

• Σε άνδρες που πρόκειται να υποβληθούν σε χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία λόγω καρκίνου, κάτι το οποίο αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά την γονιμότητά τους.
• Σε άνδρες που πρόκειται να υποβληθούν σε ορχεκτομή ή προστατεκτομή λόγω καλοήθους ή κακοήθους όγκου έτσι ώστε να διατηρήσουν την γονιμότητά τους στο μέλλον.
• Σε άντρες που πρόκειται να υποβληθούν σε στείρωση (βασεκτομή - απολίνωση των σπερματικών πόρων) έτσι ώστε η γονιμότητά τους να δύναται να είναι αναστρέψιμος.
• Σε άντρες με κακή ποιότητα ζωής όπως το πολύ κάπνισμα, η μεγάλη και καθημερινή κατανάλωση αλκοόλ, η έκθεση καθημερινά σε επαγγελματικούς παράγοντες κινδύνου (χημικές ουσίες, ακτινοβολίες, υπερβολική ζέστη) που επιθυμούν μέσω της κρυοσυντήρησης σπέρματος της διατήρησης στο απώτερο μέλλον της γονιμότητάς τους.
• Ζευγάρια που ακολουθούν κύκλους εξωσωματικής αλλά δεν θα είναι δυνατή η φυσική παρουσία του συζύγου την ημέρα της ωολληψίας (μακρινά επαγγελματικά ταξίδια, απρόβλεπτα γεγονότα στην εργασία του) κ.λπ.
• Σε άνδρες που έχουν αδυναμία στύσης και δεν μπορούν να εκσπερματίσουν ή έχουν πλήρη έλλειψη σπερματοζωαρίων στην εκσπερμάτιση, μπορεί να γίνει απευθείας συλλογή σπερματοζωαρίων απο την επιδιδυμίδα και τον όρχη και τα συλλεχθέντα σπερματοζωάρια να καταψυχθούν για να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον προφυλάσσοντας την γονιμότητα του ασθενούς.
• Σε άνδρες που έχουν υποστεί κάποιο ατύχημα (τραύμα της σπονδυλικής στήλης) και δεν μπορούν συχνά να εκσπερματίσουν μειώνεται η ποσότητα και η ποιότητα του σπέρματος με την πάροδο του χρόνου. Σε αυτές τις περιπτώσεις η αποθήκευση - διατήρηση σπέρματος όσο το δυνατόν νωρίτερα μπορεί να προστατεύσει σε μεγάλο βαθμό τη γονιμότητά τους.
• Σε άνδρες που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα και θέλουν να εξασφαλίσουν το αναπαραγωγικό τους δυναμικό, ως κίνηση προνοητικότητας.
• Σε άνδρες που υποβλήθηκαν επιτυχώς σε θεραπεία βελτίωσης της ποιότητας του σπέρματος αλλά έχουν μικρή πιθανότητα να διατηρήσουν τα αποτελέσμα αυτό οπότε μπορούν με την κρυοσυντήρηση να καταψύξουν το ικανοποιητικό αυτή τη χρονική στιγμή σε ποσότητα και ποιότητα σπέρμα τους.
• Σε άντρες με σοβαρή ολιγοασθενοσπερμία όταν απαιτείται η συγκέντρωση του υλικού της εκσπερμάτισης από πολλαπλές λήψεις.
• Δόθηκε η δυνατότητα δημιουργίας τραπεζών σπέρματος και η χρήση της δωρεάς σπέρματος οπιαδήποτε χρονικά στιγμή, για ζευγάρια που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα αζωοσπερμίας.