Τι είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF);

Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι μέθοδος θεραπείας – αντιμετώπισης της υπογονιμότητας ενός ζεύγους. Στην εξωσωματική γονιμοποίηση ένα ή περισσότερα ωάρια θήλεος γονιμοποιούνται από σπέρμα άρρενος αλλά όχι μέσα στο σώμα της γυναίκας αλλά στο εργαστήριο. Στη συνέχεια ένα ή περισσότερα γονιμοποιημένα ωάρια (έμβρυα) μεταφέρονται από τον γιατρό με έναν ειδικό καθετήρα μέσα στη μήτρα της γυναίκας με την ελπίδα να γίνει εμφύτευση του εμβρύου και να ακολουθήσει μια φυσιολογική κύηση.

Σε ποιες περιπτώσεις υπάρχει ένδειξη για εξωσωματική γονιμοποίηση;

• Απουσία ή παρουσία κλειστών (μη διαβατών) σαλπίγγων
• Σοβαρές διαταραχές του ανδρικού παράγοντα (παθολογικό σπερμοδιάγραμμα)
• Μεγάλη ηλικία του ζεύγους και κυρίως της γυναίκας για τεκνοποίηση, ειδικά όταν άλλες μέθοδοι προσέγγισης της υπογονιμότητας φαίνεται πως έχουν πολύ μικρά ποσοστά επιτυχίας.
• Όλες οι αιτίες υπογονιμότητας όταν έχει αποτύχει η επίτευξη κύησης με άλλες μεθόδους θεραπείας (γυναίκες με ενδομητρίωση, ανωοθυλακιορρηξία ή υπογονιμότητα αγνώστου αιτιολογίας).
• Κληρονομική γενετική νόσος, όταν οι γονείς θέλουν να αποφύγουν τη γέννηση παιδιού με τη συγγενή αυτή ανωμαλία (σε αυτή την περίπτωση η εξωσωματική συνδυάζεται με την προεμφυτευτική γενετική διάγνωση).
• Πρώιμη ωοθυλακική ανεπάρκεια – πρώιμη εμμηνόπαυση, αν και σε αυτές τις περιπτώσεις θα χρειαστεί δωρεά ωαρίων στο ζευγάρι από μία άλλη νεαρής ηλικίας γυναίκα.

Ποια είναι τα μειονεκτήματα της εξωσωματικής γονιμοποίησης;

Παρόλο που η (IVF) έχει υψηλά ποσοστά επιτυχίας και έχει βοηθήσει χιλιάδες ζευγάρια να τεκνοποιήσουν, χαρακτηρίζεται και από μερικά μειονεκτήματα.

1. Υψηλό κόστος
2. Ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται
3. Πιθανότητα εμφάνισης του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών
4. Πιθανές επιπλοκές ευτυχώς σπάνιες από τις επεμβατικές τεχνικές ωοληψίας – εμβρυομεταφοράς
5. Αυξημένη πιθανότητα για δίδυμη ή πολύδυμη κύηση
6. Αυξημένη πιθανότητα για πρόωρο τοκετό
7. Ελαφρώς αυξημένη πιθανότητα για εξωμήτριο κύηση

Διαδικασία της μεθόδου εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Ακολουθούμε μία σειρά από βήματα τα οποία μπορεί να διαρκέσουν και εβδομάδες.

• Εκπαίδευση του ζεύγους.

Αναλυτική αναφορά και επεξηγήσεις για τα βήματα που θα ακολουθήσουμε, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της μεθόδου και επίδειξη των τεχνικών για τη χορήγηση των ενέσιμων φαρμάκων για να μπορέσει το ζευγάρι να λαμβάνει τη φαρμακευτική θεραπεία χωρίς βοήθεια στην οικία του.

• Εφαρμογή του πρωτοκόλλου που θα ακολουθήσουμε για τη διέγερση των ωοθηκών.
• Εργαστηριακή και υπερηχογραφική παρακολούθηση για να βρούμε την καταλληλότερη μέρα που θα πραγματοποιήσουμε την ωοληψία.
• Ωοληψία και συλλογή σπέρματος την ίδια ώρα από τον άνδρα.
• Εξωσωματική γονιμοποίηση σε επίπεδο εργαστηρίου των ωαρίων και τοποθέτηση αυτών για ανάπτυξη σε κατάλληλες συνθήκες στο εργαστήριο.
• Εμβρυομεταφορά ενός ή περισσότερων εμβρύων στην ενδομήτρια κοιλότητα.
• Έλεγχος της τιμής της βhCG ορμόνης στο αίμα της ασθενούς για να δούμε εάν η γυναίκα είναι έγκυος, 2 εβδομάδες περίπου μετά την εμβρυομεταφορά.
• Εάν δεν προκύψουν καλά σε ποιότητα έμβρυα ή δεν παραχθεί ικανή ποσότητα εμβρύων για εμβρυομεταφορά μπορεί να χρειαστούν και άλλοι κύκλοι διέγερσης των ωοθηκών πριν την εμβρυομεταφορά

Διέγερση των ωοθηκών.

Το πρώτο βήμα της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι η χρήση φαρμάκων που αυξάνουν τον αριθμό των ωοθυλακίων που παράγουν οι ωοθήκες και προγραμματίζουν τον ακριβή χρόνο της ωορρηξίας.

Το πρωτόκολλο διέγερσης των ωοθηκών που χρησιμοποιούμε κάθε φορά εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες της κάθε γυναίκας (ηλικία, αίτιο υπογονιμότητας) και από τις προτιμήσεις του κάθε γιατρού.

Η εξωσωματική μπορεί όμως να πραγματοποιηθεί μερικές φορές και χωρίς την φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών δηλαδή με παρακολούθηση φυσικού κύκλου και συλλογή του ενός συνήθως ωοθυλακίου που δημιουργεί σε κάθε κύκλο μια γυναίκα.

Η πλειονότητα των εξωσωματικών παγκοσμίως πραγματοποιείται με κάποιο τύπο φαρμακευτικής διέγερσης των ωοθηκών για να αυξηθεί ο αριθμός των ωοθυλακίων που συλλέγουμε και κατά συνέπεια να έχουμε καλύτερες πιθανότητες επιτυχούς έκβασης της εξωσωματικής.

Παράδειγμα μακρύ πρωτόκολλου διέγερσης των ωοθηκών.

Η περιγραφή αυτού του πρωτοκόλλου διέγερσης αποτελεί απλά ένα παράδειγμα και μπορεί να διαφέρει αρκετά από αυτό που θα σας προτείνει ο γιατρός σας.

Χορηγούμε ένα αντισυλληπτικό δισκίο για έναν ή δύο κύκλους για να καταστείλουμε τις ορμόνες που παράγει μια γυναίκα και οδηγούν σε ωοθηκική διέγερση.

• Στον επόμενο από τα αντισυλληπτικά κύκλο ξεκινούμε την 21η μέρα του κύκλου τη χορήγηση με υποδόριες ενέσεις μια φορά την ημέρα ενός GNRH αγωνιστή, ο οποίος καταστέλλει την πιθανή διέγερση των ωοθηκών την πρόωρη ωορρηξία έτσι ώστε να θέσουμε την ωοθηκική λειτουργία σε πλήρη έλεγχο.
• Όταν εμφανιστεί περίοδος ονομάζουμε αυτήν την ημέρα σαν 1η μέρα του κύκλου και πραγματοποιούμε μέτρηση της ορμόνης οιστραδιόλη (Ε2) στο αίμα και κολπικό υπέρηχο για έλεγχο των ωοθηκών. Όταν οι συνθήκες είναι εργαστηριακά και υπερηχογραφικά αυτές που απαιτούνται ξεκινούμε τη χορήγηση καθημερινά υποδόριας ενέσιμης ανασυνδιασμένης FSH συνήθως τις απογευματινές ή βραδινές ώρες, για να διεγείρουμε τις ωοθήκες και να τις οδηγήσουμε στο να παράγουν πολλά ωοθυλάκια.
• Κατά τη διάρκεια χορήγησης της FSH πραγματοποιούμε κολπικό υπέρηχο και μέτρηση Ε2 για να δούμε πως ανταποκρίνονται στη διέγερση οι ωοθήκες. Πιθανώς ανάλογα με τα ευρήματα να αυξήσουμε ή να ελαττώσουμε την ποσότητα της χορηγούμενης FSH.
• Μπορεί να χρειαστεί κατά τη διάρκεια ενός κύκλου διέγερσης να πραγματοποιήσουμε πολλές φορές κολπικό υπέρηχο ή και μέτρηση της οιστραδιόλης.
• Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να συστήσουμε αντί για GnRH αγωνιστή μία άλλη κατηγορία φαρμάκου που ονομάζεται GnRH ανταγωνιστής όπως είναι το cetrorelix (Cetrotide) ή το ganilerix (Antagon). Σε ααυτές τις περιπτώσεις η χορήγηση FSH ξεκινά αμέσως μετά από την χορήγηση των αντισυλληπτικών και ο ανταγωνιστής προστίθεται όταν τα ωοθυλάκια φθάσουν σε ένα μέγεθος διαμέτρου περίπου 14mm. Το φάρμακο αυτό (ο ανταγωνιστής) βοηθά στην πρόληψη της πρώιμης ωορρηξίας.
• Ο στόχος της διέγερσης των ωοθηκών είναι να έχουμε τουλάχιστον 2 ωοθυλάκια που θα έχουν διάμετρο το λιγότερο 15 – 18 mm. Ο αριθμός των ωοθυλακίων που αναπτύσσεται εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας, την επάρκεια της ωοθήκης σε ωοθυλάκια, του επιπέδου των ορμονών και άλλων εξατομικευμένων παραγόντων. Έτσι μπορεί να δούμε να αναπτύσσονται από 2 έως και πάνω από 20 ωοθυλάκια. Όταν οι εργαστηριακές εξετάσεις και η υπερηχογραφική απεικόνιση των ωοθυλακίων δείξουν ότι οι συνθήκες είναι οι κατάλληλες θα χορηγηθεί στη γυναίκα μία ένεση hCG (Ovitrelle, Pregnyl, Novarel) η οποία και θα προκαλέσει ωορρηξία. Η ένεση αυτή γίνεται υποδόρια ή ενδομυικά. Σε 36 ώρες περίπου συμβαίνει η ρήξη των ωοθυλακίων και ο ειδικός γιατρός μπορεί να πραγματοποιήσει την ωοληψία.

Ανεπιθύμητες ενέργειες της διέγερσης των ωοθηκών.

Η χορήγηση των ενέσεων της FSH για την διέγερση των ωοθηκών ουσιαστικά δεν προκαλούν άμεσα κάποιες ανεπιθύμητες ενέργειες. Παρόλα αυτά όσο οι ωοθήκες μεγεθύνονται και τα ωοθυλάκια αυξάνουν σε αριθμό και μέγεθος μπορεί να προκληθεί διάταση της κοιλίας και πρήξιμο που ενοχλεί την γυναίκα. Σε λιγότερες περιπτώσεις μπορεί να τάση για έμετο, ναυτία ή και έμετος.

Το ευτυχώς όχι και τόσο συχνό σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών (OHSS – ovarian hyperstimulation syndrome) είναι μία κατάσταση όπου οι ωοθήκες μεγαλώνουν σε υπερβολικό βαθμό ενώ η διάταση της κοιλίας και το πρήξιμο είναι ιδιαιτέρως έντονα και φθάνουν σε σημείο έντονης δυσφορίας την γυναίκα.

Η διάταση αυτή που συνοδεύει το σύνδρομο υπερδιέγερσης μπορεί να συνοδεύεται από κοιλιακό άλγος, έμετο και εάν παραμείνει χωρίς θεραπεία να προκαλέσει ασκίτη, υδροθώρακα με δύσπνοια, θρόμβωση, πνευμονική εμβολή και σοβαρές διαταραχές ύδατος και ηλεκτρολυτών.

Το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών ανάλογα με την βαρύτητά του διακρίνεται σε ήπιο που εμφανίζεται σε ποσοστό μέχρι και 6%, μέτριο που είναι πιο σπάνιο και στο σοβαρό που ευτυχώς δεν ξεπερνά το 1% των περιπτώσεων και πρόκειται για γυναίκες με ωοθήκες που δημιουργούν περισσότερα των 20 ωοθυλακίων.

Η πιθανότητα εμφάνισης του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών μπορεί να ελαττωθεί εάν διακόψουμε σύντομα κάποιον κύκλο IVF στον οποίο βλέπουμε ταχεία άνοδο των τιμών της Ε2 (οιστραδιόλης) και υπερηχογραφικά όταν διαπιστώνουμε πολύ μεγάλο αριθμό ωοθυλακίων τα οποία αυξάνονται ταχύτατα σε διάμετρο. Εάν το σύνδρομο επιδεινωθεί μετά την ωοληψία τότε μπορούμε για να μην επιδεινωθεί η κατάσταση της ασθενούς να μην προχωρήσουμε σε εμβρυομεταφορά αλλά να καταψύξουμε τα ληφθέντα ωάρια.

Ωοληψία.

Περίπου 22 – 36 ώρες μετά την ένεση της hCG προχωρούμε στην ωοληψία, μία διαδικασία όπου ο ειδικός ιατρός με τη βοήθεια του υπερήχου εισάγει από τον οπίσθιο κολπικό θόλο μία βελόνα στην κοιλιά της γυναίκας και αναρροφά τα ωάρια από τα υπάρχοντα ωοθυλάκια. Η επέμβαση αυτή διαρκεί περίπου 15 – 30 λεπτά ανάλογα με τον αριθμό των ωοθυλακίων που έχουν μεγαλώσει σε κάθε γυναίκα. Συνήθως γίνεται παρουσία αναισθησιολόγου με την χορήγηση γενικής αναισθησίας με αυτόματη αναπνοή (μέθη). Για τον λόγο αυτό η ασθενής επιβάλλεται να είναι απολύτως νηστική για τουλάχιστον 10 - 12 ώρες.

Σοβαρές επιπλοκές κατά τη διάρκεια της ωοληψίας ευτυχώς είναι σπάνιες, αλλά συχνά μπορεί να εμφανιστούν πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς, μικρού βαθμού κολπική αιμόρροια και κολπική υπερέκκριση. Εάν τα συμπτώματα χειροτερεύουν αντί να υποχωρούν η γυναίκα θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον θεράποντα ιατρό.

Επίσης το έντονο πρήξιμο της κοιλιάς με αίσθημα δυσφορίας, πόνου ή τάση για εμετό, μπορεί να είναι συμπτώματα της υπερδιέγερσης των ωοθηκών και θα πρέπει να υπάρχει συχνή και στενή παρακολούθηση του φαινομένου από τον γυναικολόγο.

Μετά την διαδικασία της ωοληψίας η γυναίκα θα παραμείνει σε κάποιο δωμάτιο για λίγες ώρες και εφόσον νιώθει καλά λίγο αργότερα να επιστρέψει στο σπίτι της. Καλό θα είναι όταν έχει χορηγηθεί αναισθησία να μην καταναλώσει αλκοόλ και να μην οδηγήσει για ένα 24ωρο, όπως επίσης να μην φάει βαριά τις πρώτες ώρες αλλά μετά την πάροδο 8ώρου.

Γονιμοποίηση.

Μετά την επέμβαση της ωοληψίας τα ωάρια μεταφέρονται στο εργαστήριο όπου θα ακολουθήσει η διαδικασία της γονιμοποίησης τους. Περίπου το 50% των ωαρίων που λήφθηκαν συνήθως καταφέρνουν να γονιμοποιηθούν. Σε περιπτώσεις με σοβαρό πρόβλημα ανδρικής υπογονιμότητας, η γονιμοποίηση μπορεί να επιτευχθεί με μία μέθοδο που ονομάζεται ICSI (Intracytoplasmic Sperm Injection).

Εμβρυομεταφορά.

Περίπου 2 – 5 μέρες μετά την ωοληψία, ένα έως τρία ή και τέσσερα ορισμένες φορές γονιμοποιημένα ωάρια τοποθετούνται μέσα στην ενδομήτρια κοιλότητα, με τη βοήθεια ενός λεπτού και εύκαμπτου καθετήρα που εισέρχεται στη μήτρα μέσω του τραχήλου της μήτρας. Η διαδικασία αυτή που πραγματοποιείται και πάλι από τον ειδικό γυναικολόγο λέγεται εμβρυομεταφορά. Οι περισσότερες εμβρυομεταφορές πραγματοποιούνται την 3η μέρα μετά την ωοληψία. Συνήθως για την διαδικασία αυτή δεν απαιτείται η χορήγηση αναισθησίας. Ο καθετήρας τοποθετείται μέσα στην ενδομήτρια κοιλότητα όσο το δυνατόν πιο απαλά και λιγότερο τραυματικά γίνεται, γιατί οι κράμπες της μήτρας που μπορεί να προκληθούν και το αίμα λόγω τραυματισμού του ενδομήτριου μειώνουν τα ποσοστά της επιτυχίας για επίτευξη κύησης.

Σε μερικά κέντρα εξωσωματικής η εμβρυομεταφορά γίνεται με κοιλιακή υπερηχογραφική καθοδήγηση και για αυτό η γυναίκα πρέπει να πιεί τουλάχιστον 2-3 ποτήρια νερό πριν την άφιξή της, έτσι ώστε να έχει γεμάτη την ουροδόχο κύστη και να υπάρχει καλύτερη εικόνα της μητρικής κοιλότητας και του ενδομητρίου.

Μετά την εμβρυομεταφορά συνιστάται στη γυναίκα να παραμείνει ξεκούραστη σπίτι της για αρκετές ώρες, χωρίς αυτό να σημαίνει πως τις επόμενες μέρες πρέπει να απέχει ολοκληρωτικά από τις δραστηριότητές της αλλά να είναι προσεκτική και συντηρητική στην συμπεριφορά και τον καθημερινό τρόπο ζωής της για λίγες μέρες, αποφεύγοντας μεταξύ άλλων και την σεξουαλική επαφή. Δηλαδή αν και δεν έχει αποδειχθεί ότι η αυστηρή ανάπαυση τις ημέρες μετά τη μεταφορά των εμβρύων αυξάνει τις πιθανότητες εμφύτευσης, ωστόσο συνιστάται ξεκούραση και χαλάρωση.

Πολλοί γιατροί προτιμούν την χορήγηση προγεστερόνης για να αυξήσουν την πιθανότητα εμφύτευσης. Η έναρξη της χορήγησης της προγεστερόνης μπορεί να γίνει αμέσως μετά την ωοληψία ή μετά την εμβρυομεταφορά. Συνήθως χορηγείται με τη μορφή κολπικής γέλης ή με τη μορφή κάψουλας που κατά προτίμηση τοποθετείται στον κόλπο της γυναίκας ή μερικές φορές μπορεί να χορηγηθεί ενδομυϊκά με ένεση.

Πόσα έμβρυα τοποθετούμε κατά την εμβρυομεταφορά;

Αν και ο αριθμός των εμβρύων που θα μεταφερθούν καθορίζεται κυρίως από την ποιότητα τους, ο νόμος 3305 του 2005 για την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή προσδιορίζει και τον ανώτατο αριθμό των εμβρύων που μπορούν να μεταφερθούν ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας.

Έτσι σε γυναίκες ηλικίας μέχρι 40 ετών μπορούν να μεταφερθούν μέχρι και 3 έμβρυα, ενώ σε γυναίκες άνω των 40 ετών μπορούν να μεταφερθούν μέχρι και 4 έμβρυα.

Σε όλες τις περιπτώσεις τα έμβρυα καλής ποιότητας που δεν επιλέχθηκαν για εμβρυομεταφορά, καταψύχονται σύμφωνα με τις νεότερες τεχνικές για χρήση τους από το ζευγάρι σε μελλοντικό χρόνο.

Σε γενικές γραμμές ο αριθμός των γονιμοποιημένων ωαρίων που μεταφέρουμε εξαρτάται από την επιθυμία του ζευγαριού, από το ιστορικό κυήσεων και αποβολών στη γυναίκα, από την ηλικία της ασθενούς και την ποιότητα των εμβρύων που δημιουργήθηκαν μετά την γονιμοποίηση των ωαρίων. Συνήθως νεότερες σε ηλικία γυναίκες κάτω των 35 ετών ενθαρρύνονται για εμβρυομεταφορά ενός ή δύο εμβρύων στον πρώτο κύκλο εξωσωματικής. Εάν έχουν προηγηθεί και άλλες αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής τότε τα έμβρυα συνιστώνται να είναι περισσότερα των δύο γιατί έτσι αυξάνονται και οι πιθανότητες επιτυχίας της μεθόδου και επίτευξης κύησης. Όπως βέβαια είναι εύκολα κατανοητό, όσο αυξάνουμε τον αριθμό των εμβρύων κατά την εμβρυομεταφορά, τόσο αυξάνομαι και τον κίνδυνου πολύδυμης κύησης δίδυμης, τρίδυμης κ.λπ. με όλους τους συνοδούς κινδύνους που έχουν αυτού του τύπου οι κυήσεις.

Σε γυναίκες μεγαλύτερες των 40 ετών επειδή τα ποσοστά επιτυχούς εμφύτευσης ελαττώνονται δραματικά, προτιμούμε να μεταφέρουμε περισσότερα έμβρυα που μπορεί να φθάσουν μέχρι και πέντε στον αριθμό.

Σε γυναίκες που ναι μεν είναι μεγάλες σε ηλικία αλλά θα πάρουν ωάρια από δότριες (δωρεά ωαρίων), τότε προτιμούμε να μην μεταφέρουμε πάνω από 1 - 2 έμβρυα, γιατί στην περίπτωση αυτή τα ποσοστά της εμφύτευσης παραμένουν υψηλά.

Κατάψυξη – κρυοσυντήρηση εμβρύων.

Σε όλες τις περιπτώσεις τα έμβρυα καλής ποιότητας που δεν επιλέχθηκαν για εμβρυομεταφορά, καταψύχονται σύμφωνα με τις νεότερες τεχνικές για χρήση τους από το ζευγάρι σε μελλοντικό χρόνο.

Η διαδικασία αυτή λέγεται κατάψυξη ή κρυοσυντήρηση των πλεονασματικών εμβρύων. Από την διαδικασία αυτή μπορεί να μην επιβιώσουν όλα τα έμβρυα και θα πρέπει να γνωρίζουμε πως τα ποσοστά εμφύτευσης χρησιμοποιώντας φρέσκα έμβρυα είναι συνήθως μεγαλύτερα από αυτά της εμφύτευσης κατεψυγμένων εμβρύων.

Τα έμβρυα που καταψύχονται μπορούν να διατηρηθούν σε αυτή την κατάσταση για απεριόριστο χρονικό διάστημα.

Έλεγχος για εγκυμοσύνη μετά την εμβρυομεταφορά.

Τεστ βhCG στο αίμα ή τα ούρα της ασθενούς.

Περίπου 2 εβδομάδες μετά την εμβρυομεταφορά κάνουμε έλεγχο (τεστ κύησης) στα ούρα ή για μεγαλύτερη αξιοπιστία στο αίμα της γυναίκας προσδιορίζοντας την ύπαρξη της ορμόνης β χοριακής, κάτι το οποίο και σημαίνει την επίτευξη κύησης. Καλό είναι να γνωρίζουμε πως το τεστ κύησης στα ούρα είναι λιγότερο ευαίσθητο από τον προσδιορισμό της βhCG στο αίμα της ασθενούς και ότι δεν μας δίνει με ακρίβεια την τιμή της ορμόνης παρά μόνο πιστοποιεί την ύπαρξή της. Πάντως ένα θετικό τεστ κύησης στα ούρα σημαίνει ότι υπάρχει εγκυμοσύνη.

Όσον αφορά τις τιμές της βhCG στο αίμα όταν είναι κάτω από 5 IU τότε ορίζεται σαν αρνητικό τεστ κύησης.

Όταν οι τιμές της βhCG είναι πάνω από 10 IU τότε πρέπει να επαναλάβουμε την μέτρηση σε 48 ώρες. Συνήθως οι τιμές της β χοριακής διπλασιάζονται τις πρώτες 21 ημέρες της κύησης κάθε 48 ώρες. Εάν οι τιμές της ορμόνης αυτής σταθεροποιηθούν γύρω από κάποια τιμή ή αρχίσουν να ελαττώνονται ή ανεβαίνουν αλλά με ρυθμό μικρότερο από 70% στις 48 ώρες, τότε πρέπει να σκεφτούμε την πιθανότητα μη βιώσιμης κύησης που μπορεί να αντιστοιχεί σε παλίνδρομη κύηση ή εξωμήτριο κύηση συνήθως στην σάλπιγγα που δεν αναπτύσσεται κανονικά.

Υπέρηχος διακολπικός ή διακοιλιακός για την επιβεβαίωση της κύησης.

Για να διαπιστώσουμε υπερηχογραφικά την ύπαρξη κύησης κάνουμε υπέρηχο κατά προτίμηση διακολπικό 3 έως 4 εβδομάδες μετά την εμβρυομεταφορά ή 5 έως 6 εβδομάδες μετά την τελευταία περίοδο της γυναίκας. Προτιμούμε τον διακολπικό υπέρηχο γιατί ο διακοιλιακός είναι λιγότερο ευαίσθητος και η απεικόνιση της ενδομήτριας κύησης καθυστερεί λίγες ακόμα μέρες.

Το πρώτο πράγμα που βλέπουμε στον υπέρηχο και το οποίο μας επιβεβαιώνει την ύπαρξη ενδομήτριου κύησης είναι ένας μικρός ενδομήτριος σάκος κύησης δηλαδή ένας περίπου στρογγυλός σχηματισμός μαύρος στην εικόνα γιατί περιέχει υγρό που απαντάται κοντά στον πυθμένα της μήτρας. Ένας φυσιολογικός σάκος γύρω του έχει μια έντονα άσπρη στεφάνη. Στην αρχή δεν φαίνεται το έμβρυο και θα πρέπει να κάνουμε υπομονή λίγες μέρες ακόμα έτσι ώστε ο σάκος να μεγαλώσει και να γίνει εμφανές μέσα σε αυτό το έμβρυο και η καρδιακή του λειτουργία. Το έμβρυο και ένας μικρός στρογγυλός σχηματισμός σαν δακτυλίδι δίπλα σε αυτό γίνονται ορατά μέσα στον ενδομήτριο σάκο της κύησης μία εβδομάδα μετά, δηλαδή περίπου 4 έως 5 εβδομάδες μετά την εμβρυομεταφορά ή 6 έως 7 εβδομάδες από την τελευταία περίοδο της γυναίκας.

Παρακολούθηση της κύησης.

Από την στιγμή που θα είναι ορατή υπερηχογραφικά η κύηση αρχίζει η παρακολούθηση της εγκύου από τον μαιευτήρα της σε τακτά χρονικά διαστήματα. Με αυτόν τον τρόπο ο γιατρός με τη βοήθεια τόσο του υπερήχου όσο και κάποιων εργαστηριακών εξετάσεων ελέγχει την υγεία της εγκύου και του εμβρύου κατά την πρόοδο της κύησης. Στις επισκέψεις που θα ακολουθήσουν η γυναίκα έχει την δυνατότητα να υποβάλλει ερωτήσεις και να λύσει απορίες σχετικές με την κύηση προετοιμάζοντας όσο το δυνατόν καλύτερα τον εαυτό της για τον επερχόμενο τοκετό.

Ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Εάν μετράμε το ποσοστό των κυήσεων που επιτεύχθηκαν μετά από κάθε κύκλο εξωσωματικής τότε θα δούμε ότι πολλά κέντρα δίνουν νούμερα επιτυχίας της τάξης του 50 – 60 %.

Όμως η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει ένα ποσοστό επιτυχίας στην πραγματικότητα περίπου 30% όσον αφορά όχι μόνο την επίτευξη εγκυμοσύνης, αλλά στον να γεννηθεί ζωντανό ένα παιδί.

Αυτό το ποσοστό ουσιαστικά είναι διαφορετικό από ζευγάρι σε ζευγάρι γιατί πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν και άλλοι παράγοντες όπως είναι η ηλικία της γυναίκας, η αιτία της υπογονιμότητας του ζεύγους και η θεραπευτική προσέγγιση. Για παράδειγμα τα ποσοστά επιτυχίας μιας προσπάθειας εξωσωματικής είναι 35% για γυναίκες ηλικίας κάτω των 35 ετών, 25% για γυναίκες ηλικίας 35 – 37 ετών, 20% για γυναίκες ηλικίας 38 – 40 ετών και 6 – 10 % για γυναίκες ηλικίας μεγαλύτερης των 40 ετών.

Το οικονομικό κόστος της μεθόδου της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Το οικονομικό κόστος για μια προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι ιδιαίτερα υψηλό για τα ζευγάρια που δεν έχουν ασφαλιστική κάλυψη μια και συμπεριλαμβάνει εξετάσεις και για τους δύο συντρόφους που είναι υποχρεωτικές πριν την εμβρυομεταφορά, το κόστος της παρακολούθησης, το κόστος των φαρμάκων και την αμοιβή του γιατρού και του εργαστηρίου του κέντρου της εξωσωματικής. Εάν πρόκειται να γίνει χρήση και νεότερων τεχνικών όπως ICSI, προεμφυτευτική διάγνωση, λήψη ωαρίων από δωρεά κ.λπ. τότε το κόστος μπορεί να φθάσει σε αρκετές χιλιάδες ευρώ. Στην περίπτωση που το ζευγάρι είναι ασφαλισμένο τότε τουλάχιστον απαλλάσσεται σε ένα μεγάλο ποσοστό από το κόστος των χορηγούμενων φαρμάκων και κάποιων εξετάσεων του προγεννητικού και πριν την εμβρυομεταφορά ελέγχου. Και πάλι όμως μιλάμε για ένα συνολικό κόστος λίγων χιλιάδων ευρώ.

Εάν το ζευγάρι επιθυμεί η όλη διαδικασία να πραγματοποιηθεί σε δημόσιο φορέα υγείας δηλαδή νοσοκομείο τριτοβάθμιο που διαθέτει μονάδα εξωσωματικής γονιμοποίησης τότε μπορεί να λάβει τις παραπάνω υπηρεσίες σε μια μικρότερη τιμή αν και λίγα ζευγάρια προτιμούν αυτήν την οδό.

Σε σχέση πάντως με άλλες χώρες η Ελλάδα παρέχει πολύ πιο οικονομικά πακέτα για αυτό και πολλά υπογόνιμα ζευγάρια επιλέγουν κέντρα εξωσωματικής της χώρας μας που όχι μόνο έχουν καλύτερες τιμές αλλά διαθέτουν και μεγάλη εμπειρία στο χώρο της εξωσωματικής και θεωρούνται από τα καλύτερα παγκοσμίως.