Γιατί συνιστάται η αντισύλληψη μετά τον τοκετό;

Εάν δεν χρησιμοποιείτε κάποια μέθοδο αντισύλληψης, είναι πιθανό να μείνετε έγκυος πολύ σύντομα μετά τον τοκετό. Η χρήση αντισύλληψης τις πρώτες εβδομάδες μετά τη γέννηση ενός παιδιού (στην περίοδο της λοχείας) βοηθά στην αποφυγή μιας μη επιδιωκόμενης εγκυμοσύνης.

Πώς μπορώ να επιλέξω την κατάλληλη μέθοδο αντισύλληψης μετά τον τοκετό;

Για να επιλέξετε τη μέθοδο αντισύλληψης που θα χρησιμοποιήσετε μετά τη γέννηση του παιδιού σας, σκεφτείτε τα εξής:

• Χρονικός ορίζοντας: Ορισμένες μέθοδοι αντισύλληψης μπορούν να ξεκινήσουν ακριβώς μετά τον τοκετό. Με άλλες μεθόδους, πρέπει να περιμένετε μερικές εβδομάδες για να ξεκινήσετε.
• Θηλασμός: Όλες οι μέθοδοι είναι ασφαλείς κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες μέθοδοι που δεν συνιστώνται κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων του θηλασμού, επειδή υπάρχει ένας πολύ μικρός κίνδυνος να επηρεάσουν την παραγωγή γάλακτος (όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τα συνδυασμένα λαμβανόμενα από του στόματος αντισυλληπτικά δισκία).
• Αποτελεσματικότητα: Η μέθοδος που χρησιμοποιούσατε πριν από την εγκυμοσύνη μπορεί να μην είναι η καλύτερη επιλογή για την περίοδο μετά τον τοκετό. Για παράδειγμα, ο σπόγγος και η τραχηλική καλύπτρα είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικά σε γυναίκες που έχουν γεννήσει.

1). Τι είναι η ενδομήτρια συσκευή (IUD - Intra Uterine Device);

Ενδομήτρια συσκευή είναι μια μικρή συσκευή σε σχήμα Τ, η οποία εισάγεται στη μήτρα σας από τον μαιευτήρα–γυναικολόγο σας. Οι συσκευές αυτές μπορούν να εισαχθούν ακριβώς μετά από έναν κολπικό τοκετό ή τοκετό με καισαρική τομή, ή κατά τη διάρκεια της πρώτης επίσκεψής σας σε μονάδα υγείας μετά τον τοκετό.

Η ορμονική ενδομήτρια συσκευή απελευθερώνει μια μικρή ποσότητα προγεστίνης εντός της μήτρας και είναι αποτελεσματική για 5 έτη.

Η ενδομήτρια συσκευή χαλκού απελευθερώνει μια μικρή ποσότητα χαλκού εντός της μήτρας και είναι αποτελεσματική για 5 έως και 10 έτη. Και οι δύο αυτές συσκευές λειτουργούν κατά βάση εμποδίζοντας τη «συνάντηση» του ωαρίου με το σπερματοζωάριο (γονιμοποίηση).

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ενδομήτριας συσκευής;

Οι ενδομήτριες συσκευές δεν εμποδίζουν τη σεξουαλική επαφή ή τις καθημερινές δραστηριότητες. Μετά την τοποθέτηση της συσκευής, δεν χρειάζεται να κάνετε τίποτα άλλο για την πρόληψη της εγκυμοσύνης. Η ορμονική ενδομήτρια συσκευή μπορεί να μειώσει τον πόνο και τη βαριά αιμορραγία της περιόδου.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι και οι ανεπιθύμητες ενέργειες των ενδομήτριων συσκευών;

• Η ενδομήτρια συσκευή μπορεί να αποσπαστεί από τη μήτρα. Αυτό συμβαίνει στο 5% περίπου των χρηστών κατά το πρώτο έτος χρήσης της ενδομήτριας συσκευής. Οι σοβαρές επιπλοκές από τη χρήση μιας ενδομήτριας συσκευής, όπως λοιμώξεις ή τραυματισμοί, είναι σπάνιες.
• Η ορμονική ενδομήτρια συσκευή μπορεί να προκαλέσει σταγονοειδή αιμόρροια (spotting) και ακανόνιστη αιμορραγία κατά τους πρώτους 3-6 μήνες χρήσης. Οι υπόλοιπες ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, ναυτία, κατάθλιψη και ευαισθησία στο στήθος.
• Η ενδομήτρια συσκευή χαλκού μπορεί να αυξήσει τον πόνο και την αιμορραγία της περιόδου ή να προκαλέσει αιμορραγία ανάμεσα στις περιόδους, κυρίως κατά τους πρώτους μήνες χρήσης. Αυτό συνήθως υποχωρεί εντός 1 έτους χρήσης.

2). Τι είναι το αντισυλληπτικό εμφύτευμα;

Αντισυλληπτικό εμφύτευμα είναι μια εύκαμπτη ράβδος σε μέγεθος σπίρτου, η οποία εισάγεται κάτω από το δέρμα στο επάνω μέρος του βραχίονά σας από τον μαιευτήρα-γυναικολόγο ή άλλον επαγγελματία υγείας. Το εμφύτευμα αυτό μπορεί να τοποθετηθεί αμέσως μετά από έναν κολπικό τοκετό ή τοκετό με καισαρική τομή. Απελευθερώνει προγεσταγόνο στον οργανισμό και δρα για έως και 3 χρόνια.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του εμφυτεύματος;

Το εμφύτευμα δεν εμποδίζει τη σεξουαλική επαφή ή τις καθημερινές δραστηριότητες. Αφού εισαχθεί, δεν χρειάζεται να κάνετε τίποτα άλλο για την πρόληψη της εγκυμοσύνης. Το εμφύτευμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλες σχεδόν τις γυναίκες.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι και οι ανεπιθύμητες ενέργειες του εμφυτεύματος;

Το εμφύτευμα μπορεί να προκαλέσει απρόβλεπτη αιμορραγία. Η περίοδός σας μπορεί να γίνει βαρύτερη, ελαφρύτερη ή μεγαλύτερη σε διάρκεια. Ορισμένες γυναίκες εμφανίζουν αραίωση στη συχνότητα της περιόδου ή αιμορραγία ανάμεσα στις περιόδους. Άλλες συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν αλλαγές συμπεριφοράς, πονοκεφάλους, ακμή και κατάθλιψη.

3). Τι είναι το ενέσιμο αντισυλληπτικό;

Το ενέσιμο αντισυλληπτικό περιέχει έναν τύπο προγεσταγόνου που ονομάζεται οξική μετροξυπρογεστερόνη (DMPA). Δρα καταστέλλοντας την ωορρηξία. Ο μαιευτήρας-γυναικολόγος ή άλλος επαγγελματίας υγείας θα σας κάνει μία ένεση DMPA στον βραχίονα ή τον γλουτό σας κάθε 3 μήνες. Η πρώτη ένεση μπορεί να πραγματοποιηθεί αμέσως μετά από έναν κολπικό τοκετό ή τοκετό με καισαρική τομή.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ένεσης;

Η ένεση δεν εμποδίζει τη σεξουαλική επαφή. Το ενέσιμο αντισυλληπτικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλες σχεδόν τις γυναίκες.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι και οι ανεπιθύμητες ενέργειες της ένεσης;

• Η χρήση του ενέσιμου αντισυλληπτικού μπορεί να προκαλέσει οστική απώλεια. Με τη διακοπή των ενέσεων, ένα ποσοστό της οστικής μάζας, αν όχι όλη, ανακτάται ξανά.
• Η μέθοδος αυτή δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί αν έχετε σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις.
• Μπορεί να προκαλέσει ακανόνιστη αιμορραγία, πονοκεφάλους ή μικρή αύξηση βάρους.

4). Τι είναι η συνδυασμένη ορμονική αντισύλληψη;

Τα αντισυλληπτικά χάπια, ο κολπικός δακτύλιος και το επίθεμα είναι αντισυλληπτικές μέθοδοι που περιέχουν οιστρογόνα και προγεστερόνη. Η δράση τους συνίσταται κυρίως στην καταστολή της ωορρηξίας. Ανάλογα με τη μέθοδο που χρησιμοποιείτε, πρέπει να πραγματοποιείτε μία από τις παρακάτω ενέργειες: να παίρνετε ένα χάπι καθημερινά, να τοποθετείτε τον κολπικό δακτύλιο κάθε 21 ημέρες ή να εφαρμόζετε το διαδερμικό επίθεμα κάθε εβδομάδα για 3 εβδομάδες.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της συνδυασμένης ορμονικής αντισύλληψης;

Οι μέθοδοι αυτές δεν εμποδίζουν τη σεξουαλική επαφή. Κάνουν την περίοδό σας πιο τακτική, ελαφρύτερη και μικρότερη σε διάρκεια. Οι μέθοδοι αυτές μπορούν επίσης να μειώσουν τις κράμπες, να βελτιώσουν την ακμή, να μειώσουν τη συχνότητα της καταμήνιας ημικρανίας, καθώς και της ανεπιθύμητης τριχοφυΐας.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι και οι ανεπιθύμητες ενέργειες της συνδυασμένης ορμονικής αντισύλληψης;

• Κατά το πρώτο διάστημα μετά τον τοκετό, οι γυναίκες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων αίματος σε φλέβες που βρίσκονται βαθιά στο σώμα. Αυτή η πάθηση ονομάζεται εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ). Η συνδυασμένη ορμονική αντισύλληψη αυξάνει ακόμα περισσότερο τον κίνδυνο ανάπτυξης ΕΒΦΘ. Εάν δεν έχετε άλλους παράγοντες κινδύνου για ΕΒΦΘ, μπορείτε να αρχίσετε να χρησιμοποιείτε τις μεθόδους αυτές 3 εβδομάδες μετά τον τοκετό.
• Υπάρχει ένας πολύ μικρός κίνδυνος τα οιστρογόνα που περιέχονται σε αυτές τις μεθόδους να επηρεάσουν την παραγωγή γάλακτος σε περίπτωση που θηλάζετε. Πρέπει να αποφεύγετε αυτές τις μεθόδους κατά τις πρώτες 4-6 εβδομάδες μετά τον τοκετό, μέχρι να καθιερωθεί η διαδικασία του θηλασμού.
• Η συνδυασμένη ορμονική αντισύλληψη έχει συνδεθεί επίσης με μικρό κίνδυνο πρόκλησης εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιακής προσβολής. Η χρήση των μεθόδων αυτών δεν συνιστάται αν είστε άνω των 35 ετών και καπνίζετε, αν έχετε αυξημένη αρτηριακή πίεση ή ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής ή ΕΒΦΘ, αν έχετε ιστορικό πονοκεφάλων ημικρανίας με αύρα, αν έχετε συγκεκριμένες ιατρικές παθήσεις ή αν πάσχετε από καρκίνο του μαστού ή έχετε ιστορικό καρκίνου του μαστού.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν αιμορραγία εκ διαφυγής, ευαισθησία του μαστού και ναυτία.

5). Τι είναι το χάπι μόνο με προγεσταγόνο;

Αυτά τα αντισυλληπτικά χάπια περιέχουν μόνο προγεσταγόνο. Δρουν αποτρέποντας τη γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο. Πρέπει να λαμβάνονται ακριβώς την ίδια ώρα κάθε μέρα. Αν καθυστερήσετε να πάρετε το χάπι σας για περισσότερο από 3 ώρες, θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε μια εναλλακτική μέθοδο αντισύλληψης για τις επόμενες 48 ώρες.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του χαπιού μόνο με προγεσταγόνο;

Τα χάπια αυτά δεν εμποδίζουν τη σεξουαλική επαφή. Μπορεί να μειώσουν την αιμορραγία της περιόδου ή και να σταματήσουν τελείως την περίοδο.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι και οι ανεπιθύμητες ενέργειες των χαπιών που περιέχουν μόνο προγεσταγόνο;

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, ναυτία και ευαισθησία στο στήθος. Δεν πρέπει να χρησιμοποιήσετε τα χάπια μόνο με προγεσταγόνο αν έχετε καρκίνο του μαστού ή ιστορικό καρκίνου του μαστού. Δεν συνιστάται επίσης αν πάσχετε από συγκεκριμένες ιατρικές παθήσεις.

Το μοναδικό στην Ελλάδα αντισυλληπτικό δισκίο χωρίς οιστρογόνο είναι τo CERAZETTE (75μg desogestrel) που περιέχει το προγεσταγόνο Δεσογεστρέλη.

Παρέχει αποτελεσματικότητα στην αποφυγή μιας ανεπιθύμητης κύησης χωρίς τις ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με τη χρήση οιστρογόνων, σε γυναίκες 18 ετών και άνω.

Kάθε συσκευασία περιέχει 28 δισκία. To δοσολογικό σχήμα του είναι ένα δισκίο μια φορά την ημέρα το οποίο θα πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά, περίπου την ίδια ώρα, για 28 συνεχόμενες ημέρες, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ενδεχόμενη αιμορραγία. Είναι το μόνο αντισυλληπτικό δισκίο στη χώρα μας που μπορεί να χορηγηθεί κατά την διάρκεια του θηλασμού.

6). Τι είναι οι μέθοδοι φραγμού;

Οι μέθοδοι φραγμού περιλαμβάνουν το σπερματοκτόνο, το ανδρικό και γυναικείο προφυλακτικό, το διάφραγμα, την τραχηλική καλύπτρα και τον κολπικό σπόγγο. Οι μέθοδοι αυτές δρουν εμποδίζοντας τα σπερματοζωάρια του άνδρα να φτάσουν στο ωάριο της γυναίκας. Η τραχηλική καλύπτρα, το διάφραγμα και ο σπόγγος μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξεκινώντας 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό, όταν η μήτρα και ο τράχηλος έχουν επανέλθει σε φυσιολογικό μέγεθος. Εάν χρησιμοποιούσατε διάφραγμα ή τραχηλική καλύπτρα πριν από τον τοκετό, θα χρειαστεί εκ νέου προσαρμογή της διάταξης αυτής μετά τον τοκετό.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των μεθόδων φραγμού;

Τα προφυλακτικά είναι η μοναδική μέθοδος αντισύλληψης που προστατεύει ενάντια στις Σεξουαλικά Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις - ΣΜΛ ή Sexually Transmitted Diseases - STD. Τα προφυλακτικά, το σπερματοκτόνο και ο σπόγγος μπορούν να αγοραστούν χωρίς συνταγή γιατρού. Οι μέθοδοι φραγμού δεν επηρεάζουν τις φυσικές ορμόνες της γυναίκας.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι και οι ανεπιθύμητες ενέργειες των μεθόδων φραγμού;

Τα σπερματοκτόνα μπορούν να προκαλέσουν κάψιμο και ερεθισμό στον κόλπο. Ορισμένα άτομα είναι αλλεργικά στα σπερματοκτόνα και μπορεί να εμφανίσουν αλλεργική αντίδραση. Η συχνή χρήση των σπερματοκτόνων (π.χ. καθημερινά) μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο λοίμωξης από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV) από έναν μολυσμένο σύντροφο.

7). Τι είναι η μέθοδος αντισύλληψης μέσω της αμηνόρροιας που προκαλεί ο θηλασμός (LAM - Lactational Amenorrhea Method);

Η μέθοδος αντισύλληψης μέσω της αμηνόρροιας που προκαλεί ο θηλασμός είναι μια προσωρινή μέθοδος αντισύλληψης που βασίζεται στον φυσικό τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός αποτρέπει την ωορρηξία όταν η γυναίκα θηλάζει. Προϋποθέτει αποκλειστικό και συχνό θηλασμό. Το χρονικό διάστημα ανάμεσα στους θηλασμούς δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από 4 ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας ή 6 ώρες κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η μέθοδος αυτή μπορεί να μην είναι πρακτική για πολλές γυναίκες.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της μεθόδου αντισύλληψης μέσω της αμηνόρροιας που προκαλεί ο θηλασμός;

Είναι μια φυσική μέθοδος αντισύλληψης. Δεν κοστίζει τίποτα.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι και οι ανεπιθύμητες ενέργειες αυτής της μεθόδου;

Η μέθοδος αυτή δεν σχετίζεται με κινδύνους για την υγεία ή ανεπιθύμητες ενέργειες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για 6 μήνες μετά τον τοκετό ή μέχρι να επιστρέψει η περίοδός σας. Δεν είναι σαφές αν η άντληση του μητρικού γάλακτος μειώνει την αποτελεσματικότητα της μεθόδου αυτής.

8). Τι είναι η στείρωση;

Στείρωση είναι μια μέθοδος μόνιμης αντισύλληψης. Στις γυναίκες, η στείρωση πραγματοποιείται μέσω της σύγκλεισης ή αφαίρεσης των σαλπίγγων. Η διαδικασία αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί σύντομα μετά τον τοκετό, ενώ εξακολουθείτε να βρίσκεστε στο νοσοκομείο, ή αρκετές εβδομάδες ή και αρκετούς μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού σας. Στους άνδρες υπάρχει η δυνατότητα της βασεκτομής. Μετά από μια βασεκτομή, χρειάζονται περίπου 2-4 μήνες για να απαλλαγεί τελείως το σπέρμα από τα σπερματοζωάρια. Το ζευγάρι θα πρέπει να χρησιμοποιεί μια άλλη μέθοδο αντισύλληψης ή να απέχει από τη σεξουαλική επαφή έως ότου επαληθευτεί η απουσία σπερματοζωαρίων μέσω μέτρησης του αριθμού σπερματοζωαρίων.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της στείρωσης;

Η στείρωση είναι μόνιμη. Αφού υποβληθείτε σε αυτή τη διαδικασία, δεν θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε κάποια άλλη μέθοδο αντισύλληψης.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι και οι ανεπιθύμητες ενέργειες της στείρωσης;

Υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος λοίμωξης και αιμορραγίας με τη γυναικεία και ανδρική στείρωση. Πρέπει να είστε βέβαιη ότι δεν επιθυμείτε να μείνετε έγκυος στο μέλλον. Αν αλλάξετε γνώμη αργότερα, μπορεί να γίνει προσπάθεια αναστροφής, αλλά η επιτυχία της δεν είναι εγγυημένη.