Τι είναι η επείγουσα αντισύλληψη;

Η επείγουσα αντισύλληψη μειώνει την πιθανότητα εγκυμοσύνης μετά από μια σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία. Η επείγουσα αντισύλληψη χρησιμοποιείται συχνά στις περιπτώσεις όπου μια γυναίκα έχει ξεχάσει να πάρει αρκετά αντισυλληπτικά χάπια στη σειρά, όταν σπάει ή αφαιρείται το προφυλακτικό ή όταν δεν χρησιμοποιείται μέθοδος αντισύλληψης κατά τη διάρκεια του σεξ. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί μετά από βιασμό μιας γυναίκας.

Πώς λειτουργεί η επείγουσα αντισύλληψη;

Η χρήση της επείγουσας αντισύλληψης δεν προκαλεί έκτρωση. Η έκτρωση τερματίζει μια ήδη υπάρχουσα εγκυμοσύνη. Η επείγουσα αντισύλληψη προλαμβάνει την εγκυμοσύνη. Για να είναι αποτελεσματική, η επείγουσα αντισύλληψη πρέπει να χρησιμοποιηθεί σε σύντομο διάστημα μετά από μια σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία. Δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα αν η εγκυμοσύνη έχει συμβεί ήδη.

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι επείγουσας αντισύλληψης;

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι επείγουσας αντισύλληψης:

1. η ενδομήτρια συσκευή (IUD) χαλκού και
2. τα χάπια επείγουσας αντισύλληψης.

Υπάρχουν τρία είδη χαπιών επείγουσας αντισύλληψης:

1. ουλιπριστάλη (ELLAONE),
2. χάπια μόνο με προγεστίνη - Λεβονοργεστρέλη(NORLEVO, POSTINOR) και
3. συνδυασμένα χάπια επείγουσας αντισύλληψης.

Στην χώρα μας τα χάπια επείγουσας αντισύλληψης μπορείτε να τα προμηθευτείτε χωρίς συνταγή γιατρού.

Η ενδομήτρια συσκευή πρέπει να εισαχθεί από γυναικολόγο.

Ποια είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης;

Η ενδομήτρια συσκευή χαλκού είναι η αποτελεσματικότερη μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης.

Όταν λαμβάνεται σύμφωνα με τις οδηγίες, η ουλιπριστάλη είναι ο αποτελεσματικότερος τύπος χαπιού επείγουσας αντισύλληψης, ενώ ακολουθούν τα χάπια μόνο με προγεστίνη.

Τα συνδυασμένα χάπια επείγουσας αντισύλληψης δεν είναι εξίσου αποτελεσματικά στην πρόληψη της εγκυμοσύνης με τα χάπια που περιέχουν μόνο προγεστίνη.

Πώς λειτουργεί η ενδομήτρια συσκευή χαλκού;

Η ενδομήτρια συσκευή χαλκού (π.χ. NOVA T (Οδηγίες για την χρήση του NOVA T), Multiload, Copper-7 (Gravigard), T De Or Gold), δρα κυρίως καθιστώντας τα σπερματοζωάρια λιγότερο ικανά να γονιμοποιήσουν το ωάριο. Είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης σε ό,τι αφορά την πρόληψη της εγκυμοσύνης. Όταν χρησιμοποιείται για επείγουσα αντισύλληψη, η ενδομήτρια συσκευή χαλκού πρέπει να τοποθετείται εντός 5 ημερών από τη σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία. Από εκεί και έπειτα, μπορείτε να βασίζεστε στην ενδομήτρια συσκευή χαλκού για μακροχρόνια αντισύλληψη (για έως και 10 χρόνια). Η ενδομήτρια συσκευή μπορεί να αφαιρεθεί οποιαδήποτε στιγμή εάν θελήσετε να μείνετε έγκυος.

Η ενδομήτρια συσκευή πρέπει να τοποθετηθεί από επαγγελματία υγείας μαιευτήρα - γυναικολόγο. Μερικές φορές όταν ο τράχηλος της μήτρας είναι πολύ στενός (άτοκες γυναίκες ή γυναίκες με προηγηθείσα καισαρική τομή ή πρόσθια ή οπίσθια υπέρκαμψη της μήτρας) μπορεί να χρειαστεί για την τοποθέτησή του γενική αναισθησία με αυτόματη αναπνοή (μέθη), διάρκειας 2 - 3 λεπτών, η οποία δίδεται σε κλινική από ειδικευμένο αναισθησιολόγο.

Ποιες είναι οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χρήση της ενδομήτριας συσκευής χαλκού;

Η ενδομήτρια συσκευή χαλκού μπορεί να αυξήσει τον πόνο και την αιμορραγία της περιόδου κατά τους πρώτους μήνες της χρήσης. Ο πόνος μπορεί να ανακουφιστεί με απλά αναλγητικά ή αντιφλεγμονώδη. Η βαριά αιμορραγία μπορεί να αντιμετωπιστεί σε ορισμένες περιπτώσεις με φάρμακα. Και οι δύο ανεπιθύμητες ενέργειες συνήθως υποχωρούν εντός 1 έτους χρήσης της ενδομήτριας συσκευής χαλκού.

Πώς λειτουργούν τα χάπια επείγουσας αντισύλληψης;

Ουλιπριστάλη—Το φάρμακο αυτό επηρεάζει τον τρόπο δράσης της προγεστερόνης στον οργανισμό. Θεωρείται ότι καθυστερεί ή εμποδίζει την ωορρηξία. Μπορεί να ληφθεί έως και 5 ημέρες μετά τη σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία, χωρίς να μειώνεται η αποτελεσματικότητά του. Εάν ληφθεί σύμφωνα με τις οδηγίες, η ουλιπριστάλη είναι περισσότερο αποτελεσματική στην πρόληψη της εγκυμοσύνης σε σύγκριση με τα χάπια που περιέχουν μόνο προγεστίνη ή τα συνδυασμένα χάπια επείγουσας αντισύλληψης. Η εμπορική ονομασία της ουλιπριστάλης είναι (ELLAONE)

Επείγουσα αντισύλληψη μόνο με προγεστίνη (Λεβονοργεστρέλη)—Πρόκειται για ένα μονό χάπι, το οποίο πρέπει να ληφθεί το συντομότερο δυνατόν μετά τη σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία. Η προγεστίνη είναι μια ορμόνη στα αντισυλληπτικά χάπια και σε άλλες μορφές ορμονικής αντισύλληψης. Διακόπτει ή καθυστερεί την ωορρηξία με σκοπό την πρόληψη της εγκυμοσύνης. Η αποτελεσματικότητά της είναι στο ανώτερο επίπεδο όταν λαμβάνεται εντός 3 ημερών από τη σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία. Η αποτελεσματικότητά της μετριάζεται εάν ληφθεί εντός 5 ημερών. Το χάπι διατίθεται χωρίς συνταγή γιατρού σε άτομα κάθε ηλικίας. Μπορείτε να το βρείτε στα φαρμακεία με την εμπορική ονομασία (NORLEVO ή POSTINOR).

Συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια—Τα αντισυλληπτικά χάπια που περιέχουν οιστρογόνα αλλά και προγεστίνη ονομάζονται συνδυασμένα ορμονικά αντισυλληπτικά χάπια. Αν ληφθούν σε ποσότητα μεγαλύτερη της συνηθισμένης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επείγουσα αντισύλληψη. Τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια πρέπει να ληφθούν το συντομότερο δυνατόν έως και 5 ημέρες μετά τη σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία. Δρουν καθυστερώντας την ωορρηξία. Λαμβάνονται σε δύο δόσεις. Ο αριθμός των χαπιών που απαιτούνται για την επείγουσα αντισύλληψη διαφέρει ανάλογα με τη μάρκα του χαπιού. Ο γυναικολόγος σας, ένας άλλος επαγγελματίας υγείας ή ο φαρμακοποιός σας μπορεί να σας ενημερώσει για τον αριθμό χαπιών που πρέπει να πάρετε ανάλογα με τον τύπο του χαπιού.

Πόσο συχνά μπορώ να χρησιμοποιώ χάπια επείγουσας αντισύλληψης;

Τα χάπια επείγουσας αντισύλληψης μπορούν να χρησιμοποιηθούν περισσότερες από μία φορά κατά τη διάρκεια ενός έμμηνου κύκλου, αλλά δεν πρέπει να βασίζεστε σε αυτά ως μακροχρόνια μέθοδο αντισύλληψης. Τα χάπια επείγουσας αντισύλληψης δεν είναι εξίσου αποτελεσματικά στην πρόληψη της εγκυμοσύνης με τη συνεπή και σωστή χρήση μιας μεθόδου αντισύλληψης. Η συχνή χρήση της επείγουσας αντισύλληψης ενδέχεται επίσης να προκαλέσει περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες σε σχέση με τη χρήση μιας συμβατικής μεθόδου αντισύλληψης. Εάν δεν χρησιμοποιείτε αντισύλληψη, συζητήστε με τον γυναικολόγο σας ή έναν άλλο επαγγελματία υγείας για να καταλήξετε στην κατάλληλη μέθοδο για την περίπτωσή σας.

Ποιες είναι οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες από τη λήψη χαπιών επείγουσας αντισύλληψης;

Τα χάπια επείγουσας αντισύλληψης δεν έχουν δείξει να προκαλούν σοβαρές επιπλοκές. Η επόμενη περίοδός σας μπορεί να μην εμφανιστεί στο αναμενόμενο χρονικό διάστημα. Μπορεί να παρουσιάσετε ακανόνιστη αιμορραγία ή σταγονοειδή αιμόρροια (spotting) κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας ή του πρώτου μήνα μετά τη λήψη χαπιών επείγουσας αντισύλληψης, η οποία θα υποχωρήσει από μόνη της. Οι υπόλοιπες βραχυπρόθεσμες ανεπιθύμητες ενέργειες των χαπιών επείγουσας αντισύλληψης μπορεί να περιλαμβάνουν τα εξής:

• Πονοκέφαλος
• Ναυτία και εμετός (ειδικά αν λαμβάνετε συνδυασμένα χάπια επείγουσας αντισύλληψης)
• Ευαισθησία στο στήθος
• Πόνος στην κοιλιά
• Ζαλάδα
• Κόπωση 

Υπάρχει κάτι που μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των χαπιών επείγουσας αντισύλληψης;

Τα χάπια επείγουσας αντισύλληψης μπορεί να μην αποδειχθούν το ίδιο αποτελεσματικά σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα. Εάν είστε υπέρβαρη ή παχύσαρκη, μάλλον θα πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο τοποθέτησης ενδομήτριας συσκευής χαλκού. Οι ενδομήτριες συσκευές χαλκού είναι αποτελεσματικές σε όλες τις γυναίκες ανεξαρτήτως βάρους.

Πώς μπορώ να ξεκινήσω ή να συνεχίσω να χρησιμοποιώ μια μέθοδο αντισύλληψης μετά τη λήψη χαπιών επείγουσας αντισύλληψης;

Ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να ξεκινήσετε ή να συνεχίσετε τη χρήση αντισυλληπτικών μεθόδων μετά τη χρήση χαπιών επείγουσας αντισύλληψης εξαρτάται από τον τύπο των χαπιών που χρησιμοποιούσατε:

• Εάν χρησιμοποιούσατε το χάπι που περιέχει μόνο προγεστίνη ή συνδυασμένα χάπια επείγουσας αντισύλληψης, μπορείτε να ξεκινήσετε ή να συνεχίσετε οποιαδήποτε μέθοδο αντισύλληψης αμέσως. Για τις επόμενες 7 ημέρες, πρέπει επίσης να χρησιμοποιείτε μια μέθοδο φραγμού (προφυλακτικό, διάφραγμα και σπερματοκτόνο) παράλληλα με τη συνήθη μέθοδο αντισύλληψης ή να απέχετε από τη σεξουαλική επαφή.
• Εάν χρησιμοποιούσατε ουλιπριστάλη και θέλετε να αρχίσετε ή να συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε μια ορμονική μέθοδο αντισύλληψης (χάπι, επίθεμα, δακτύλιος, εμφύτευμα, εμβόλιο ή ορμονική ενδομήτρια συσκευή), θα πρέπει να περιμένετε να περάσουν 5 ημέρες μετά τη λήψη της ουλιπριστάλης. Θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιείτε μια μέθοδο φραγμού (ή να απέχετε από τη σεξουαλική επαφή) μέχρι την επόμενη περίοδό σας. Η χρήση μιας ορμονικής μεθόδου αντισύλληψης ταυτόχρονα με τη λήψη ουλιπριστάλης μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα και των δύο φαρμάκων. 

Θα χρειαστώ φροντίδα παρακολούθησης μετά τη χρήση επείγουσας αντισύλληψης;

Δεν θα χρειαστεί να υποβληθείτε σε καμία εξέταση ή διαδικασία μετά τη λήψη επείγουσας αντισύλληψης. Θα πρέπει να κάνετε ένα τεστ εγκυμοσύνης αν η περίοδός σας δεν έρθει εντός μίας εβδομάδας από τη χρονική στιγμή που την περιμένατε. Κανένα χάπι επείγουσας αντισύλληψης δεν έχει εμφανίσει επιβλαβείς επιπτώσεις στην εγκυμοσύνη ή στην υγεία του βρέφους σε γυναίκες που βρίσκονται ήδη σε κατάσταση εγκυμοσύνης.

Έχετε υπόψη σας ότι η επείγουσα αντισύλληψη δεν βοηθά στην πρόληψη των σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων. Εάν ανήκετε σε κατηγορία υψηλού κινδύνου για σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις και κάνατε σεξ χωρίς προστασία, επισκεφθείτε τον γυναικολόγο σας ή έναν άλλο επαγγελματία υγείας.