Τι είναι η δυσμηνόρροια;

Ο πόνος που εμφανίζεται κατά την έμμηνο ρύση (δηλαδή κατά την περίοδο των γυναικών) ονομάζεται δυσμηνόρροια.

Πόσο συχνή είναι η δυσμηνόρροια;

Η δυσμηνόρροια είναι η συχνότερα αναφερόμενη διαταραχή της περιόδου. Πάνω από τις μισές γυναίκες που έχουν έμμηνο ρύση έχουν πόνο για 1-2 ημέρες κάθε μήνα.

Ποιοι είναι οι τύποι της δυσμηνόρροιας;

Υπάρχουν δύο τύποι δυσμηνόρροιας: η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια και η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια.

1). Τι είναι η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια;

Πρωτοπαθής δυσμηνόρροια είναι ο πόνος που οφείλεται στην έμμηνο ρύση ή αλλιώς οι «κράμπες περιόδου».

Τι προκαλεί την πρωτοπαθή δυσμηνόρροια;

Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια προκαλείται συνήθως από φυσικές χημικές ουσίες που ονομάζονται προσταγλανδίνες. Οι προσταγλανδίνες παράγονται στην επένδυση της μήτρας.

Πότε εμφανίζεται ο πόνος που σχετίζεται με την πρωτοπαθή δυσμηνόρροια κατά τη διάρκεια του κύκλου της περιόδου;

Ο πόνος εμφανίζεται συνήθως ακριβώς πριν από την έναρξη της έμμηνου ρύσης, καθώς αυξάνεται το επίπεδο των προσταγλανδινών στην επένδυση της μήτρας. Κατά την πρώτη ημέρα της περιόδου, τα επίπεδα είναι υψηλά. Καθώς η περίοδος συνεχίζεται και η επένδυση της μήτρας αποβάλλεται, τα επίπεδα μειώνονται. Ο πόνος συνήθως μειώνεται καθώς μειώνονται τα επίπεδα των προσταγλανδινών.

Σε ποια ηλικία ξεκινά η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια;

Συχνά, η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια ξεκινά σύντομα μετά την πρώτη περίοδο στα κορίτσια. Σε πολλές γυναίκες με πρωτοπαθή δυσμηνόρροια, η περίοδος γίνεται λιγότερο επώδυνη καθώς μεγαλώνουν. Αυτό το είδος δυσμηνόρροιας μπορεί επίσης να βελτιωθεί μετά τον τοκετό.

2). Τι είναι η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια;

Η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια προκαλείται από μια διαταραχή του αναπαραγωγικού συστήματος. Μπορεί να ξεκινήσει αργότερα στη ζωή της γυναίκας, σε σχέση με την πρωτοπαθή δυσμηνόρροια. Ο πόνος συνήθως χειροτερεύει, αντί να καλυτερεύει, με την πάροδο του χρόνου.

Πότε εμφανίζεται ο πόνος που σχετίζεται με τη δευτεροπαθή δυσμηνόρροια κατά τη διάρκεια του κύκλου της περιόδου;

Ο πόνος της δευτεροπαθούς δυσμηνόρροιας συχνά διαρκεί περισσότερο από τις συνήθεις κράμπες περιόδου. Για παράδειγμα, μπορεί να ξεκινήσει μερικές ημέρες πριν από την έναρξη της έμμηνου ρύσης. Ο πόνος μπορεί να χειροτερεύσει καθώς εξελίσσεται η περίοδος, ενώ μπορεί και να μη σταματήσει μετά τη λήξη της.

Ποιες διαταραχές μπορούν να προκαλέσουν δευτεροπαθή δυσμηνόρροια;

Ορισμένες από τις παθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν δευτεροπαθή δυσμηνόρροια περιλαμβάνουν τις εξής:

• Ενδομητρίωση: Στην πάθηση αυτή, ο ιστός από την επένδυση της μήτρας βρίσκεται εκτός της μήτρας, όπως π.χ. στις ωοθήκες και τις σάλπιγγες, πίσω από τη μήτρα και στην ουροδόχο κύστη. Όπως συμβαίνει με την επένδυση της μήτρας, ο ενδομητρικός ιστός διασπάται και αιμορραγεί ως απάντηση στις ορμονικές μεταβολές. Η αιμορραγία αυτή μπορεί να προκαλέσει πόνο, ειδικά πριν και κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσης. Μπορεί επίσης να σχηματιστεί ουλώδης ιστός (ονομάζεται σύμφυση) εντός της πυέλου, στο σημείο όπου υπάρχει αιμορραγία. Οι συμφύσεις μπορούν να προκαλέσουν την προσκόλληση οργάνων μεταξύ τους, με αποτέλεσμα τον πόνο.
• Αδενομύωση: Ο ιστός που κανονικά επενδύει τη μήτρα ξεκινά να αναπτύσσεται στο μυϊκό τοίχωμα της μήτρας.
• Ινομυώματα: Τα ινομυώματα είναι διογκώσεις που σχηματίζονται στο εξωτερικό, στο εσωτερικό ή στα τοιχώματα της μήτρας. Τα ινομυώματα που βρίσκονται στο τοίχωμα της μήτρας μπορούν να προκαλέσουν πόνο.

Ποιες εξετάσεις πραγματοποιούνται για τον εντοπισμό της αιτίας της δυσμηνόρροιας;

Εάν έχετε δυσμηνόρροια, ο γιατρός σας θα εξετάσει το ιατρικό ιστορικό σας, συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων και του κύκλου της περιόδου σας. Θα υποβληθείτε επίσης σε  ένα υπερηχογράφημα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει και λαπαροσκόπηση. Αυτό είναι ένας τύπος χειρουργικής επέμβασης που δίνει τη δυνατότητα στον γιατρό σας να εξετάσει το εσωτερικό της περιοχής της πυέλου.

Πώς αντιμετωπίζεται η δυσμηνόρροια;

Ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει ορισμένα φάρμακα για να δει αν θα ανακουφιστεί ο πόνος.

Συχνά συνταγογραφούνται αναλγητικά ή ορμονικά φάρμακα, όπως τα αντισυλληπτικά χάπια. Ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής επίσης μπορούν να βοηθήσουν, όπως η άσκηση, ο επαρκής ύπνος και οι τεχνικές χαλάρωσης.

Εάν τα φάρμακα δεν ανακουφίσουν τον πόνο, η θεραπεία θα επικεντρωθεί στον εντοπισμό και την εκρίζωση της αιτίας της δυσμηνόρροιας. Μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε χειρουργική επέμβαση. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα βέλτιστα αποτελέσματα επιτυγχάνονται με ένα μίγμα θεραπειών.

Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας;

Συγκεκριμένα αναλγητικά, τα οποία ονομάζονται μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), στοχεύουν τις προσταγλανδίνες. Μειώνουν την ποσότητα των προσταγλανδινών που παράγει ο οργανισμός και μετριάζουν τις επιδράσεις τους. Οι δράσεις αυτές βελτιώνουν τις κράμπες της περιόδου.

Τα ΜΣΑΦ λειτουργούν καλύτερα όταν λαμβάνονται με την πρώτη ένδειξη περιόδου ή πόνου. Η χρονική διάρκεια λήψης τους είναι συνήθως μόλις 1 ή 2 ημέρες. Αιμορραγικές διαταραχές, άσθμα, αλλεργία στην ασπιρίνη, ηπατικές βλάβες, στομαχικές διαταραχές ή έλκη, αποτελούν αντένδειξη για την λήψη ΜΣΑΦ.

Ποιοι τύποι μεθόδων αντισύλληψης βοηθούν στον έλεγχο της δυσμηνόρροιας;

Οι μέθοδοι αντισύλληψης που περιέχουν οιστρογόνα και προγεστερόνη, όπως το χάπι, το επίθεμα και ο κολπικός δακτύλιος, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας. Οι μέθοδοι αντισύλληψης που περιέχουν μόνο προγεστίνη, όπως το αντισυλληπτικό εμφύτευμα και η ένεση, μπορούν επίσης να φανούν αποτελεσματικές στη μείωση της δυσμηνόρροιας. Η ορμονική ενδομήτρια συσκευή μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας.

Ποιοι τύποι φαρμάκων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας που προκαλείται από την ενδομητρίωση;

Εάν τα συμπτώματά σας ή τα ευρήματα της λαπαροσκόπησης κατατείνουν προς την ενδομητρίωση ως αιτία για τη δυσμηνόρροιά σας, τότε μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα αντισυλληπτικά χάπια, το αντισυλληπτικό εμφύτευμα, η ένεση ή η ορμονική ενδομήτρια συσκευή. Οι αγωνιστές της εκλυτικής ορμόνης των γοναδοτροπινών είναι ένας άλλος τύπος φαρμάκου που μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο της ενδομητρίωσης. Τα φάρμακα αυτά μπορούν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της οστικής απώλειας, των εξάψεων και της κολπικής ξηρότητας. Συνήθως χορηγούνται για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Δεν συνιστώνται για χρήση σε κορίτσια στην εφηβεία, με εξαίρεση ορισμένες σοβαρές περιπτώσεις, στις οποίες οι υπόλοιπες θεραπείες ήταν αναποτελεσματικές.

Ποιες εναλλακτικές θεραπείες βοηθούν στην ανακούφιση από τη δυσμηνόρροια;

Συγκεκριμένες εναλλακτικές θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τη δυσμηνόρροια. Η βιταμίνη B1 ή τα συμπληρώματα μαγνησίου μπορούν να φανούν χρήσιμα, αλλά δεν έχουν διεξαχθεί αρκετές έρευνες για να εξακριβωθεί η αποτελεσματικότητά τους στη δυσμηνόρροια. Ο βελονισμός επίσης έχει δείξει κάποια αποτελεσματικότητα στην ανακούφιση από τη δυσμηνόρροια.

Πότε πραγματοποιείται εμβολισμός της μητριαίας αρτηρίας για την αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας;

Εάν η δυσμηνόρροια προκαλείται από ινομυώματα, τότε μια θεραπεία που ονομάζεται εμβολισμός της μητριαίας αρτηρίας (ΕΜΑ) μπορεί να φανεί χρήσιμη.

Τι περιλαμβάνει η θεραπεία εμβολισμού της μητριαίας αρτηρίας;

Στη διαδικασία αυτή, τα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τη μήτρα φράσσονται με μικροσωματίδια, σταματώντας έτσι τη ροή αίματος που καθιστά εφικτή την ανάπτυξη των ινομυωμάτων. Ορισμένες γυναίκες μπορούν να υποβληθούν σε εμβολισμό της μητριαίας αρτηρίας ως εξωνοσοκομειακή διαδικασία.

Ποιες επιπλοκές σχετίζονται με τον εμβολισμό της μητριαίας αρτηρίας;

Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν λοίμωξη, πόνο και αιμορραγία.

Πότε πραγματοποιείται χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας;

Εάν οι υπόλοιπες θεραπείες δεν καταφέρουν να ανακουφίσουν τη δυσμηνόρροια, τότε ενδεχομένως να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Ο τύπος της επέμβασης εξαρτάται από την αιτία του πόνου σας.

Εάν ο πόνος προκαλείται από ινομυώματα, αυτά μπορούν σε ορισμένες περιπτώσεις να αφαιρεθούν με χειρουργική επέμβαση. Κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης μπορεί να αφαιρεθεί ενδομητρικός ιστός. Ο ενδομητρικός ιστός μπορεί να επιστρέψει μετά την επέμβαση, αλλά η αφαίρεσή του δύναται να μειώσει τον πόνο σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Η λήψη ορμονικών αντισυλληπτικών ή άλλων φαρμάκων μετά την επέμβαση μπορεί να καθυστερήσει ή να αποτρέψει την επιστροφή του πόνου.

Η υστερεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν οι υπόλοιπες θεραπείες είναι αναποτελεσματικές και η πάθηση που προκαλεί τη δυσμηνόρροια είναι βαριάς μορφής. Η επέμβαση αυτή θεωρείται κανονικά «έσχατη λύση».