Τι είναι η αιδοιοδυνία; 

Η εξωτερική περιοχή των γυναικείων γεννητικών οργάνων ονομάζεται αιδοίο. Ο πόνος που επηρεάζει αυτή την περιοχή συναντάται πολύ συχνά. Η αιδοιοδυνία είναι πόνος που διαρκεί για 3 μήνες ή περισσότερο και δεν προκαλείται από λοίμωξη, δερματική διαταραχή ή άλλη ιατρική πάθηση.

Ποια είναι τα συμπτώματα της αιδοιοδυνίας;

Τα συμπτώματα της αιδοιοδυνίας περιγράφονται συνήθως ως κάψιμο, τσούξιμο, ερεθισμός και ευαισθησία. Μπορεί επίσης να νιώσετε πόνο, παλλόμενο πόνο και πρήξιμο. Ολόκληρο το αιδοίο μπορεί να είναι επώδυνο ή ο πόνος μπορεί να εντοπίζεται σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Τα συμπτώματα της αιδοιοδυνίας μπορεί να είναι διαρκή ή να παρουσιάζονται και να εξαφανίζονται. Τα συμπτώματα μπορούν να ξεκινούν και να σταματούν χωρίς προειδοποίηση ή να εμφανίζονται μόνο όταν αγγίζετε την περιοχή.

Ποιες είναι μερικές από τις πιθανές αιτίες της αιδοιοδυνίας;

Η αιδοιοδυνία προκαλείται πιθανώς από πολλούς παράγοντες που δρουν από κοινού. Ορισμένοι από αυτούς τους παράγοντες περιλαμβάνουν τους εξής:

• Βλάβη ή διέγερση των νεύρων του αιδοίου
• Φλεγμονή του αιδοίου
• Μακροχρόνιες αντιδράσεις σε συγκεκριμένες λοιμώξεις
• Συγκεκριμένες γενετικές διαταραχές
• Ευαισθησία σε συγκεκριμένες τροφές
• Δυσλειτουργία των μυών του πυελικού εδάφους
• Παθήσεις που επηρεάζουν τους γειτονικούς μυς ή τα οστά 

Πώς αξιολογείται η αιδοιοδυνία; 

Εάν έχετε πόνο στο αιδοίο, ο γυναικολόγος σας ή ένας άλλος επαγγελματίας υγείας θα επιχειρήσει αρχικά να αποκλείσει τις πιο συχνές αιτίες πόνου στο αιδοίο. Μπορεί να σας ρωτήσει σχετικά με τα συμπτώματα, το σεξουαλικό ιστορικό, καθώς και το ιατρικό και χειρουργικό ιστορικό σας. Μπορεί επίσης να ερωτηθείτε πότε ξεκίνησαν τα συμπτώματά σας, ποιες θεραπείες έχετε δοκιμάσει και εάν έχετε κάποια αλλεργία, χρόνια λοίμωξη ή δερματικό πρόβλημα.

Ο γυναικολόγος σας θα εξετάσει επίσης προσεκτικά το αιδοίο και τον κόλπο σας. Μπορεί να ληφθεί και ένα δείγμα από τις κολπικές εκκρίσεις σας. Ο γυναικολόγος σας μπορεί να χρησιμοποιήσει μια μπατονέτα για να αγγίξει περιοχές του αιδοίου σας. Στόχος του είναι να εντοπίσει πού βρίσκεται ο πόνος και εάν είναι ήπιος, μέτριος ή σοβαρός. Μπορεί επίσης να υποβληθείτε σε βιοψία του δέρματος του αιδοίου.

Πώς αντιμετωπίζεται η αιδοιοδυνία;

Υπάρχουν πολλά είδη θεραπείας. Καμία από αυτές τις μεθόδους δεν είναι αποτελεσματική στο 100% των γυναικών. Μπορεί να περάσουν κάποιοι μήνες μέχρι να παρατηρήσετε ανακούφιση του πόνου. Σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζονται περισσότερες από μία θεραπείες. Η τήρηση ενός ημερολογίου πόνου μπορεί να σας βοηθήσει να παρακολουθείτε τα συμπτώματά σας και πώς ανταποκρίνονται αυτά στις διάφορες θεραπείες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γυναικολόγος σας ή ένας άλλος επαγγελματίας υγείας μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν ειδικό στον πόνο. Ο ειδικός αυτός μπορεί να χρησιμοποιήσει τεχνικές όπως το υπερηχογράφημα και η ηλεκτρική διέγερση για την ανακούφιση του πόνου.

Τι μπορώ να κάνω για να μετριάσω τον πόνο μου;

Εάν έχετε αιδοιοδυνία, η ήπια φροντίδα του αιδοίου είναι προτιμότερη. Αποφύγετε προϊόντα ή άλλα αντικείμενα που μπορεί να είναι ερεθιστικά. Τα ακόλουθα μπορεί να σας βοηθήσουν στην ανακούφιση ή τη μείωση των συμπτωμάτων σας:

• Φοράτε 100% βαμβακερά εσώρουχα.
• Μη φοράτε εσώρουχα κατά τη διάρκεια του ύπνου.
• Αποφύγετε τις κολπικές πλύσεις.
• Αποφύγετε τους ερεθιστικούς παράγοντες, όπως τα αρώματα, οι βαφές, τα σαμπουάν, τα καθαριστικά και τα αποσμητικά.
• Καθαρίζετε το αιδοίο σας μόνο με νερό.
• Αλλάξτε σε σερβιέτες από 100% βαμβάκι, εάν οι κοινές σερβιέτες είναι ερεθιστικές.
• Χρησιμοποιείτε λιπαντικό κατά τη διάρκεια του σεξ, αλλά αποφύγετε τα λιπαντικά με γεύση ή ψυκτική/θερμαντική αίσθηση.
• Ξεπλύνετε και σκουπίστε ταμποναριστά το αιδοίο μετά την ούρηση.
• Μετά το μπάνιο, απλώστε μια λεπτή στρώση ένα λαδιού χωρίς συντηρητικά ή βαζελίνης για να διατηρήσετε την υγρασία και να προστατεύσετε το δέρμα.
• Μη χρησιμοποιείτε πιστολάκι μαλλιών για το στέγνωμα της περιοχής του αιδοίου.
• Χρησιμοποιήστε συσκευασίες δροσερού τζελ στο αιδοίο σας. 

Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της αιδοιοδυνίας;

Μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορα φάρμακα για την αντιμετώπιση της αιδοιοδυνίας. Τα φάρμακα αυτά λαμβάνονται σε μορφή χαπιού (από το στόμα), με ένεση στην προβληματική περιοχή ή με επάλειψη στο δέρμα (τοπικά). Τα ακόλουθα φάρμακα έχουν αποδειχθεί χρήσιμα στην αντιμετώπιση της αιδοιοδυνίας:

• Τοπικά αναισθητικά: Τα φάρμακα αυτά επαλείφονται στο δέρμα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν πριν από τη σεξουαλική επαφή για τη βραχυχρόνια ανακούφιση από τον πόνο ή να χρησιμοποιηθούν για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα.
• Αντικαταθλιπτικά και αντιεπιληπτικά φάρμακα: Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και την πρόληψη των επιληπτικών κρίσεων μπορούν επίσης να βοηθήσουν με τα συμπτώματα της αιδοιοδυνίας. Μπορεί να χρειαστούν μερικές εβδομάδες για να δράσουν αυτά τα φάρμακα. Ορισμένοι τύποι αντικαταθλιπτικών μπορούν να χορηγηθούν σε μορφή κρέμας, η οποία επαλείφεται στο δέρμα.
• Ορμονικές κρέμες: Η κρέμα οιστρογόνων, η οποία επαλείφεται στο αιδοίο, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση της αιδοιοδυνίας σε ορισμένες περιπτώσεις. 

Μπορεί να βοηθήσει η φυσικοθεραπεία στην αιδοιοδυνία;

Η φυσικοθεραπεία είναι άλλη μια διαθέσιμη επιλογή για την αντιμετώπιση της αιδοιοδυνίας. Αυτός ο τύπος θεραπείας μπορεί να χαλαρώσει τους μυς στο πυελικό έδαφος και να απελευθερώσει την ένταση από τους μυς και τις αρθρώσεις. Η βιοανάδραση είναι μια μορφή φυσικοθεραπείας που σας εκπαιδεύει στην ενδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους. Η ενδυνάμωση αυτών των μυών μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πόνου σας.

Τι είναι η θεραπεία σημείων πυροδότησης πόνου;

Η θεραπεία σημείων πυροδότησης πόνου είναι μια μορφή μασαζοθεραπείας. Το σημείο πυροδότησης είναι μια μικρή περιοχή έντονα συνεσταλμένου μυός. Ο πόνος από ένα σημείο πυροδότησης μεταναστεύει στις γειτονικές περιοχές. Η θεραπεία σημείων πυροδότησης πόνου περιλαμβάνει μασάζ μαλακών ιστών για τα χαλάρωση της σφιγμένης περιοχής του μυός. Μπορεί επίσης να χορηγηθεί ένεση με αναισθητικό φάρμακο και στεροειδές στο σημείο πυροδότησης, για την ανακούφιση της ασθενούς.

Μπορεί ο νευρικός αποκλεισμός να ανακουφίσει από τον πόνο;

Ο νευρικός αποκλεισμός είναι ένας τύπος αναισθησίας, στην οποία χορηγείται ένεση με ένα αναισθητικό φάρμακο στα νεύρα που μεταφέρουν τα σήματα πόνου από το αιδοίο στη σπονδυλική στήλη. Η θεραπεία αυτή διακόπτει τα σήματα πόνου και μπορεί να προσφέρει βραχυχρόνια και, ορισμένες φορές, μακροχρόνια ανακούφιση από τον πόνο. Η ένεση με ένα φάρμακο που ονομάζεται βοτουλινική τοξίνη τύπου A (γνωστό και ως Μπότοξ) έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της αιδοιοδυνίας. Το φάρμακο αυτό χαλαρώνει τους μυς του πυελικού εδάφους.

Τι είναι η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία;

Η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να σας προταθεί εάν έχετε αιδοιοδυνία. Ένας ειδικός μπορεί να σας βοηθήσει να μάθετε να αντιμετωπίζετε τον χρόνιο πόνο σας. Αυτό μπορεί να μειώσει το στρες σας και να σας βοηθήσει να αισθανθείτε ότι ελέγχετε σε μεγαλύτερο βαθμό τα συμπτώματά σας. Η σεξουαλική συμβουλευτική μπορεί επίσης να σας προσφέρει υποστήριξη και ενημέρωση σχετικά με την πάθησή σας, τόσο σε εσάς όσο και στον σύντροφό σας.

Πότε συνιστάται χειρουργική επέμβαση για την αιδοιοδυνία;

Η χειρουργική επέμβαση που ονομάζεται εκτομή προδόμου του κόλπου (vestibulectomy) είναι μια διαδικασία κατά την οποία αφαιρείται επώδυνος ιστός από το μέρος του αιδοίου που ονομάζεται πρόδομος του κόλπου. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε γυναίκες που έχουν αιδοιοδυνία ειδικά σε αυτή την περιοχή και στις οποίες οι υπόλοιπες θεραπείες δεν είχαν αποτέλεσμα. Δεν συνιστάται για γυναίκες με αιδοιοδυνία που δεν περιορίζεται στον πρόδρομο του κόλπου.