Τι είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας; 

Ο τράχηλος της γυναίκας (το άνοιγμα της μήτρας στο επάνω μέρος του κόλπου) καλύπτεται από μια λεπτή στιβάδα ιστού, η οποία αποτελείται από κύτταρα. Τα υγιή κύτταρα αναπτύσσονται, διαιρούνται και αντικαθίστανται ανάλογα με τις απαιτήσεις. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας εμφανίζεται όταν τα κύτταρα αυτά αλλάζουν. Τα καρκινικά κύτταρα διαιρούνται ταχύτερα. Μπορεί να αναπτυχθούν σε βαθύτερες κυτταρικές στιβάδες ή και να εξαπλωθούν σε άλλα όργανα. Τα καρκινικά κύτταρα σχηματίζουν τελικά μια μάζα ιστού που ονομάζεται όγκος.

Πόσος καιρός χρειάζεται για να αναπτυχθεί ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας;

Συχνά απαιτούνται αρκετά χρόνια για την ανάπτυξη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Κατά τη διάρκεια αυτού του διαστήματος, τα κύτταρα της περιοχής του τραχήλου ή γύρω από αυτή καθίστανται μη φυσιολογικά. Οι πρώιμες κυτταρικές μεταβολές που λαμβάνουν χώρα πριν από την εμφάνιση του καρκίνου ονομάζονται δυσπλασία ή τραχηλική ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία (CIN).

Ποια είναι η κύρια αιτία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας;

Η κύρια αιτία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι η λοίμωξη από τον ιό των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων (HPV). Υπάρχουν πολλοί τύποι HPV. Ορισμένοι τύποι HPV, οι οποίοι καλούνται «τύποι υψηλού κινδύνου», μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του πρωκτού, του τραχήλου της μήτρας, του αιδοίου, του κόλπου και του πέους. Μπορούν επίσης να προκαλέσουν καρκίνο κεφαλής και τραχήλου. Άλλοι τύποι έχουν σχετιστεί με τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Υπάρχουν τρία εμβόλια, τα οποία μπορούν να προστατεύσουν ενάντια σε ορισμένους τύπους HPV.

Ποιες γυναίκες διατρέχουν κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας;

Ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι η λοίμωξη με τους τύπους του HPV που συνδέονται με καρκινογένεση. Οι ακόλουθοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης από τον HPV:

• Περισσότεροι του ενός σεξουαλικοί σύντροφοι
• Άνδρας σεξουαλικός σύντροφος που έχει ή είχε στο παρελθόν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους
• Νεαρή ηλικία κατά την πρώτη σεξουαλική επαφή (κάτω των 18 ετών)

Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν τους εξής:

• Ατομικό ιστορικό δυσπλασίας του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου ή του αιδοίου
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του τραχήλου της μήτρας
• Κάπνισμα
• Συγκεκριμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως τα χλαμύδια
• Προβλήματα με το ανοσοποιητικό σύστημα
• Εάν η μητέρα σας έπαιρνε ένα φάρμακο που ονομάζεται διαιθυλοστιλβεστρόλη (DES) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της 

Υπάρχει κάποια εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;

Ναι. Το τεστ ΠΑΠ ελέγχει για μη φυσιολογικές κυτταρικές μεταβολές στον τράχηλο της μήτρας. Αυτό καθιστά εφικτή την έγκαιρη θεραπεία, έτσι ώστε τα μη φυσιολογικά κύτταρα να μην καταστούν καρκινικά. Υπάρχει επίσης και ένα τεστ HPV. Χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με το τεστ ΠΑΠ για τον προσυμπτωματικό έλεγχο για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας σε ορισμένες γυναίκες και ως εξέταση παρακολούθησης όταν μια γυναίκα έχει μη φυσιολογικό αποτέλεσμα στο τεστ ΠΑΠ.

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας;

Τα πρώτα σημεία μπορεί να είναι μη φυσιολογική αιμορραγία, σταγονοειδής αιμορραγία ή υδαρείς εκκρίσεις από τον κόλπο. Η αιμορραγία περιόδου μπορεί να είναι πιο βαριά απ’ ό,τι συνήθως, ενώ υπάρχει πιθανότητα αιμορραγίας μετά το σεξ. Τα σημεία του προχωρημένου καρκίνου μπορεί να περιλαμβάνουν πυελικό πόνο, προβλήματα ούρησης και οίδημα στα κάτω άκρα. Εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε γειτονικά όργανα ή στους λεμφαδένες, ο όγκος μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία αυτών των οργάνων. Για παράδειγμα, ο όγκος μπορεί να πιέζει την ουροδόχο κύστη ή να εμποδίζει τη ροή αίματος σε μια φλέβα σας.

Πώς γίνεται η διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας;

Εάν ο γιατρός σας υποπτεύεται ότι μπορεί να έχετε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, μπορεί να πραγματοποιήσει μια βιοψία. Για συγκεκριμένα μη φυσιολογικά αποτελέσματα στο τεστ ΠΑΠ, τα οποία απαιτούν θεραπεία, ο μη φυσιολογικός τραχηλικός ιστός μπορεί να αφαιρεθεί και να αποσταλεί σε ένα εργαστήριο για εξέταση.

Σε περίπτωση που διαγνωστεί καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, ο γιατρός σας θα εκτιμήσει το μέγεθος του καρκίνου και τον βαθμό εξάπλωσής της ασθένειάς σας (εάν έχει συμβεί αυτό). Η διαδικασία αυτή μπορεί να περιλαμβάνει τις ακόλουθες εξετάσεις:

• Μια πυελική εξέταση (η οποία μπορεί να περιλαμβάνει και μια εξέταση του ορθού): Μια εξέταση με την οποία ο γιατρός σας ελέγχει τη μήτρα, τις ωοθήκες και άλλα όργανα κοντά στον τράχηλο
• Κυστεοσκόπηση: Μια εξέταση με την οποία διερευνάται το εσωτερικό της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης με μια συσκευή που διαθέτει φωτισμό
• Κολονοσκόπηση: Μια εξέταση με την οποία ερευνάται ολόκληρο το παχύ έντερο με ένα λεπτό όργανο που διαθέτει φωτισμό, το οποίο ονομάζεται κολονοσκόπιο 

Τι είναι η σταδιοποίηση;

«Σταδιοποίηση» είναι η διαδικασία εξακρίβωσης του βαθμού στον οποίο έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος. Οι περισσότεροι τύποι καρκίνου είναι σταδίου Ι έως IV. Όσο χαμηλότερος ο αριθμός, τόσο λιγότερο έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος.

Ορισμένοι τύποι καρκίνου, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, έχουν και Στάδιο 0. Το Στάδιο 0 καλείται και μη διηθητικός καρκίνος του τραχήλου της μήτρας ή καρκίνωμα in situ. Στο Στάδιο 0, τα καρκινικά κύτταρα υπάρχουν μόνο στην επάνω στιβάδα του τραχήλου. Δεν έχουν διεισδύσει στις βαθύτερες στιβάδες του τραχηλικού ιστού ή σε άλλα όργανα. Τα υπόλοιπα στάδια ονομάζονται διηθητικός καρκίνος. Σε αυτά τα στάδια, ο καρκίνος έχει προσβάλει βαθύτερες στιβάδες του τραχήλου της μήτρας.

Ποιοι είναι οι τύποι της θεραπείας;

Ο διηθητικός καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση (υστερεκτομή), ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπείας (χρήση φαρμάκων που σκοτώνουν τον καρκίνο). Ο τύπος της θεραπείας που θα επιλεχθεί εξαρτάται από το στάδιο του καρκίνου. Μπορεί να λάβετε περισσότερους από έναν τύπους θεραπείας.

Χρειάζεται κάποια ειδική παρακολούθηση μετά τη θεραπεία;

Ο γιατρός σας μπορεί να σας υποδείξει συχνότερες εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας κατά τα πρώτα χρόνια μετά τη θεραπεία, για να διασφαλιστεί ότι έχουν αφαιρεθεί όλα τα καρκινικά κύτταρα. Ακόμη και αν ο τράχηλός σας έχει αφαιρεθεί για την αντιμετώπιση του καρκίνου σας, εξακολουθούν να απαιτούνται εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Σε αυτές, τα κύτταρα λαμβάνονται από το άνω μέρος του κόλπου και όχι από τον τράχηλο της μήτρας.